Oké, een profiel kiezen dus. Maar wat is dat eigenlijk? Zie het als een themapakket van vakken dat je voorbereidt op een bepaalde studierichting na je eindexamen. Deze profielen zorgen ervoor dat de overstap van de middelbare school naar het hbo of de universiteit makkelijker wordt. Elk profiel bestaat uit drie delen: een gemeenschappelijk deel met vakken die iedereen volgt (zoals Nederlands en Engels), een profieldeel met vakken die horen bij jouw gekozen richting, en een vrij deel dat je zelf mag invullen met extra vakken die je interessant lijken.
De profielkeuze maak je meestal aan het einde van de derde klas als je op de HAVO of het VWO zit. Voor leerlingen op het atheneum en gymnasium is dit dus een bekend moment. Op het VMBO werkt dit net even anders. Daar kies je vaak al aan het einde van het tweede jaar een profiel of sector.
Op de HAVO en het VWO kun je kiezen uit vier profielen. Elk profiel richt zich op een ander interessegebied en stoomt je klaar voor studies in die hoek. We zetten ze voor je op een rij.
Is jouw hoofd gevuld met talen, kunst, geschiedenis en cultuur? Dan is C&M misschien wel jouw profiel. De verplichte vakken richten zich op de mens en de maatschappij, zoals geschiedenis en een extra moderne vreemde taal (bijvoorbeeld Frans of Duits). Wiskunde is onderdeel van je pakket, maar vaak is dit Wiskunde C, een variant die zich meer focust op maatschappelijke toepassingen en logica. Met C&M kun je studies gaan doen zoals communicatiewetenschappen, journalistiek, rechten of een opleiding aan de kunstacademie. Let wel op: voor studies waar veel bètavakken voor nodig zijn, ben je met dit profiel niet direct toelaatbaar.
Volg jij het nieuws op de voet en ben je geïnteresseerd in de economische wereld en hoe de maatschappij in elkaar steekt? Dan past het profiel Economie en Maatschappij waarschijnlijk goed bij je. De kernvakken zijn hier economie, bedrijfseconomie (M&O) en geschiedenis. Wiskunde A is hierbij verplicht. Dit profiel is een sterke basis voor vervolgstudies als economie, bedrijfskunde, of internationale betrekkingen. Het mooie van E&M is dat het een brede basis biedt met zowel een maatschappelijke als een economische kant.
Als jij gefascineerd bent door het menselijk lichaam, de natuur en alles wat leeft, dan is Natuur en Gezondheid een logische keuze. Biologie en scheikunde staan hier centraal. Je moet ook kiezen voor wiskunde A of B. Dit profiel is de ideale voorbereiding als je droomt van een studie in de medische hoek, zoals geneeskunde, fysiotherapie, verpleegkunde of biologie. Veel leerlingen met een N&G-profiel kiezen ook natuurkunde in hun vrije deel. Hiermee creëren ze een nog bredere basis en hebben ze in feite een soort 'dubbelprofiel'.
Ben jij een kei in cijfers, logica en het oplossen van technische puzzels? Dan is Natuur en Techniek jouw profiel. Dit is het meest exacte profiel, met verplichte vakken als wiskunde B, natuurkunde en scheikunde. N&T opent deuren naar vrijwel alle technische en natuurwetenschappelijke studies. Denk aan bouwkunde, informatica, wiskunde of een technische universiteit. Omdat je met N&T ook automatisch aan de eisen voor het N&G-profiel voldoet (als je tenminste biologie toevoegt), wordt dit vaak gezien als het profiel met de meeste keuzemogelijkheden voor je vervolgstudie.
Het is altijd slim om de precieze invulling van de profielen op jouw school te bespreken met je decaan. Een handig en officieel overzicht van de vakken per profiel vind je ook op de website van DUO.
Op het VMBO werkt het systeem met profielen iets anders. Hier zijn de keuzes meer gericht op de beroepspraktijk. Wat je kunt kiezen, hangt af van de leerweg die je volgt.
In de basis- en kaderberoepsgerichte leerweg kies je aan het einde van je tweede jaar een beroepsgericht profiel. Scholen bieden vaak een selectie aan uit tien landelijke profielen. Deze profielen bereiden je heel praktisch voor op een vak en een vervolgopleiding op het mbo. Dit zijn ze allemaal:
Bouwen, Wonen en Interieur (BWI): Hier leer je alles over het ontwerpen, maken en onderhouden van gebouwen en interieurs. Van timmeren en metselen tot design en het inrichten van ruimtes.
Dienstverlening en Producten (D&P): Dit is een heel breed profiel. Je leert organiseren, presenteren, en je kunt je verdiepen in onderwerpen als sport, design, multimedia of robotica.
Economie en Ondernemen (E&O): Alles wat met commercie te maken heeft, komt hier aan bod. Denk aan marketing, verkoop, logistiek, administratie en het opzetten van een eigen webshop.
Horeca, Bakkerij en Recreatie (HBR): Ben je gastvrij en houd je van lekker eten? Bij dit profiel leer je koken, bakken en het organiseren van evenementen en activiteiten in de vrijetijdssector.
Media, Vormgeving en ICT (MVI): Voor de creatieve en technische leerling. Je gaat aan de slag met websites bouwen, games ontwikkelen, filmen, fotograferen en grafische vormgeving.
Mobiliteit en Transport (M&T): Alles wat rijdt, vaart of vliegt, komt hier voorbij. Je leert sleutelen aan auto's, vrachtwagens en fietsen, maar ook over logistiek en het transport van goederen.
Produceren, Installeren en Energie (PIE): Dit is hét profiel voor techneuten. Je leert over metaalbewerking, installatietechniek, elektrotechniek en het werken met moderne, computergestuurde machines.
Zorg en Welzijn (Z&W): Als je graag met en voor mensen werkt, is dit jouw profiel. Je leert over uiterlijke verzorging, verpleging, begeleiding van kinderen en ouderen, en het ondersteunen van mensen met een beperking.
Groen: Dit profiel focust op alles wat te maken heeft met planten, dieren en voeding. Je kunt je specialiseren in bloemschikken, dierverzorging, landbouw, voedselproductie of het inrichten van tuinen en landschappen.
Maritiem en Techniek: Dit profiel wordt niet door alle scholen aangeboden, maar richt zich specifiek op de scheepvaart en de techniek die daarbij komt kijken, zowel voor de binnenvaart als de zeevaart.
De gemengde en theoretische leerweg (VMBO-tl of MAVO) zijn meer op theorie gericht. Binnen deze leerwegen kies je een vakkenpakket dat bij een van de vier sectoren past: Techniek, Zorg en Welzijn, Economie of Landbouw. Je kiest twee vakken die echt bij de sector horen en vult dit aan met keuzevakken. Dit stelsel bereidt je goed voor op een doorstroom naar het mbo op niveau 4 of naar de HAVO.
Oké, een heleboel informatie. Maar hoe kies je nu wat bij jou past? Het maken van je profielkeuze is geen exacte wetenschap. Het helpt om het stap voor stap aan te pakken. Begin eens met het maken van een lijstje: welke vakken vind je nu echt leuk en voor welke vakken haal je moeiteloos een goed cijfer? Vraag je ook af wat voor soort activiteiten je energie geven. Werk je graag met je handen, met mensen, of duik je liever in de boeken?
Weet je al een beetje welke studie je wilt doen, kijk dan op de websites van hogescholen of universiteiten welke vakken je daarvoor nodig hebt. Weet je het nog niet? Geen probleem! Online zijn er veel studiekeuzetests te vinden die je op weg kunnen helpen. Maak daarnaast een overzichtelijk schema voor jezelf met de verschillende profielen, de vakken en de voor- en nadelen. En praat erover! Met je ouders, met vrienden die in hetzelfde schuitje zitten, en natuurlijk met je mentor of decaan op school. Zij kennen jou en het systeem en kunnen je helpen om je gedachten te ordenen.
De profielkeuze is een belangrijk moment, maar het is geen beslissing die de rest van je leven in steen beitelt. Het is een stap in een bepaalde richting, gebaseerd op wie jij nu bent en wat je nu interessant vindt. Het is jouw moment om te ontdekken waar je goed in bent en waar je meer over wilt leren. Door je goed te informeren over de mogelijkheden op het VMBO, de HAVO of het VWO, leg je een sterke basis voor de bovenbouw en je toekomst daarna. Neem er de tijd voor, onderzoek je opties en maak een keuze die voor jou goed voelt. Jij kunt dit!
Terug naar Praktisch