Organisaties zoals Techniek Nederland, FME en Bouwend Nederland hebben gezamenlijk aangedrongen op maatregelen om de instroom in mbo-techniek te vergroten. Ze stellen voorstellen voor zoals financiële prikkels voor mbo-instellingen, samenwerking met bedrijfsvakscholen en versterking van hybride docenten zodat onderwijs beter aansluit op de praktijk. Daarnaast pleiten ze voor meer praktijkgerichte trajecten zoals het BBL-traject, zodat mensen sneller en gerichter kunnen instromen in technische functies. In Nederland is de behoefte aan technici de afgelopen jaren alleen maar toegenomen, vooral door ontwikkelingen in bouw, mobiliteit en energie.
Je hoeft niet per se een diploma te hebben om aan de slag te kunnen. Er zijn volop kansen voor mensen die bereid zijn te leren. Bedrijven bieden interne opleidingen en leertrajecten aan, vaak met certificaten zoals VCA, lascertificaat of heftruckrijbewijs, zodat je je vaardigheden kunt opbouwen terwijl je werkt.
Een veelgenoemde optie is starten via een BBL-traject op mbo-niveau. Hierbij werk je meerdere dagen per week bij een bedrijf en volg je een (deels) schoolprogramma. Zo leer je praktisch en krijg je direct inkomen, terwijl je ervaring opdoet en later vaak een diploma behaalt vanuit de werkgever. Een alternatief is een kort functioneel inzetbaarheidsprogramma (zoals FIP), waarmee je snel routineklussen kunt doen onder begeleiding, en daarna eventueel doorstromen richting meer opleidingstrajecten.
Doordat er al lange tijd een structureel tekort is, staan werkgevers open voor mensen zonder diploma als zij willen leren en bereid zijn zich in te zetten. Zij bieden leertrajecten die opleiden tot leerling-monteur, assistent-operator of vergelijkbare functies. Voor deze functies is meer motivatie en leergierigheid belangrijker dan formele vooropleiding. Als je bereid bent om extra cursussen te volgen en certificaten te behalen, kun je echt stappen maken.
Veel trajecten worden zelfs volledig gefinancierd door het bedrijf en je verdient terwijl je leert. Zo kun je zonder, of met heel beperkte schoolervaring in technische functies terechtkomen en doorgroeien op basis van je prestaties en inzet.
Om een start te maken, is het verstandig om actief te zoeken naar bedrijven of trajecten die instroom zonder diploma mogelijk maken. Je kunt contact opnemen met technische uitzendbureaus of leerwerkbedrijven gevestigd in jouw regio, zoals in Limburg of nabij steden zoals Eindhoven, Roermond of Maastricht. Er zijn ook regionale initiatieven zoals Technicum ONE die trajecten aanbieden waarin je in acht weken een basisbasisopleiding volgt en daarna geplaatst wordt bij een werkgever.
Kies dus een traject dat past bij jouw situatie: misschien wil je liever meteen starten met werk, of juist eerst een korte introductietraining zoals het FIP-traject. In alle gevallen geldt dat je het meest hebt aan echte praktijkervaring en een leergierige houding tegenover technische opdrachten.
Als je kijkt naar voorbeelden uit de praktijk, dan blijken heel veel mensen te starten zonder een afgeronde opleiding. Ze leren het vak tijdens het werk en volgen intern cursussen of trajecten. In sectoren zoals installatietechniek, installaties, koeltechniek of operatiewerk zijn er duidelijke kansen voor zij-instromers en voor mensen die bereid zijn te leren op de werkvloer.
Dat betekent dat werken in de techniek zonder diploma best mogelijk is, zeker als je bereid bent eerlijk te kijken naar je motivatie, inzet en het leervermogen. Vaak vertaalt die inzet zich in doorgroeimogelijkheden, salarisstappen en uiteindelijk ook formele certificaten of diploma’s waarmee je carrière vooral breder wordt.
De technische sector biedt meerdere wegen voor mensen zonder formele opleiding om zich te bewijzen en te groeien. Werk- leertrajecten, korte programma’s of interne opleidingen zijn bedoeld voor mensen die iets willen leren en werken tegelijk. Jij mag best nieuwsgierig zijn, vragen stellen en initiatief tonen. Door te starten met leren op de werkvloer leg je de basis voor meer verantwoordelijkheid en misschien zelfs certificering. Uiteindelijk bepaal jij wat bij jou past: veel mensen gingen je al voor en bewijzen dat techniek openstaat voor iedereen die durft en wil leren.
Terug naar Praktisch