Wat is de basisbeurs precies
De basisbeurs is een maandelijkse bijdrage van de overheid voor studenten in het mbo, hbo en het wetenschappelijk onderwijs (wo). Het is een vast onderdeel van je studiefinanciering, net als de aanvullende beurs, je reisproduct (de bekende ov kaart) en de optie om geld te lenen. Het belangrijkste om te onthouden is dat de basisbeurs een prestatiebeurs is. Dit houdt in dat je het bedrag eerst als lening krijgt. Haal je binnen tien jaar je diploma? Dan wordt de beurs omgezet in een gift en hoef je niets te terugbetalen. Lukt dat niet, dan moet je het volledige bedrag na je studie aflossen. Het systeem is bedoeld als een steuntje in de rug, maar ook als een motivatie om je studie succesvol af te ronden.
Wanneer heb je recht op de basisbeurs
Niet elke student heeft automatisch recht op de basisbeurs. De Rijksoverheid heeft een aantal eisen opgesteld, en DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) controleert of je hieraan voldoet.
De voorwaarden in het kort:
- Je opleiding: Je moet een voltijd- of duale opleiding volgen aan een erkende instelling. Dit kan een mbo (BOL), hbo of universiteit zijn. Volg je een deeltijdopleiding, een BBL-traject of particulier onderwijs dat niet officieel erkend is, dan heb je meestal geen recht op studiefinanciering. Een Associate Degree komt wel in aanmerking, mits de opleiding erkend is. Een premaster kan ook recht geven op financiering, al val je dan administratief vaak nog onder je bachelor. Voor een PhD ontvang je salaris, dus dan vervalt je recht op studiefinanciering.
- Welke leeftijd: Voor een hbo- of wo-opleiding geldt geen minimumleeftijd. Voor het mbo moet je 18 zijn voor de beurs, maar je reisproduct kun je al wel eerder aanvragen. Zorg er in ieder geval voor dat je de studiefinanciering aanvraagt voordat je 30 wordt.
- Je nationaliteit: Je moet de Nederlandse nationaliteit hebben of een verblijfsvergunning die recht geeft op studiefinanciering. Voor internationale studenten uit de EU/EER of Zwitserland zijn er aparte regels. Zij moeten vaak naast hun studie werken (minimaal 56 uur per maand) of al een bepaalde periode in Nederland wonen.
Hoe lang je recht hebt op de basisbeurs, is gekoppeld aan de officiële duur van je opleiding. Voor de meeste hbo- en wo-bachelors is dat vier jaar. Volg je daarna een wo master na wo bachelor, dan wordt je recht met de duur van die master verlengd.
De hoogte van de beurs berekenen
Hoeveel je maandelijks krijgt, hangt af van je woonsituatie. DUO maakt een duidelijk onderscheid tussen studenten die thuiswonend of inwonend zijn en studenten die uitwonend zijn. In de tabel hieronder zie je de maximale bedragen per maand voor het studiejaar 2025-2026. Deze bedragen worden jaarlijks aangepast aan de inflatie.
Studiefinanciering 2025-2026 |
Thuiswonend |
Uitwonend |
Hoger Onderwijs (hbo/wo) |
|
|
Basisbeurs |
€ 131,21 |
€ 326,97 |
Aanvullende beurs |
€ 466,69 |
€ 466,69 |
Lening |
€ 291,55 |
€ 291,55 |
Collegegeldkrediet |
€ 220,17 |
€ 220,17 |
Middelbaar Beroepsonderwijs (mbo) |
|
|
Basisbeurs |
€ 106,78 |
€ 342,75 |
Aanvullende beurs |
€ 448,07 |
€ 448,07 |
Lening |
€ 207,81 |
€ 207,81 |
Naast de basisbeurs kun je dus ook een aanvullende beurs krijgen. Dit is een extra toelage die ook een gift wordt als je je diploma haalt. Of je hier recht op hebt, is inkomensafhankelijk. DUO kijkt hiervoor naar het inkomen van je ouders van twee jaar geleden. Het is altijd slim om dit aan te vragen, want DUO berekent automatisch voor je of je in aanmerking komt. Je hoeft dus niet zelf te gaan puzzelen.
De basisbeurs aanvragen, wijzigen of stopzetten
Het aanvragen van je studiefinanciering regel je volledig online via de website van DUO. Doe dit op tijd, het liefst zo'n acht weken voordat je studie begint. Je hebt hiervoor je DigiD nodig.
- Aanvragen: Tijdens de aanvraag geef je precies aan wat je wilt ontvangen: basisbeurs, aanvullende beurs, reisproduct en eventueel een lening. Ben je te laat met aanvragen? Je kunt studiefinanciering met terugwerkende kracht aanvragen voor de maanden van het lopende studiejaar. Let op, dit geldt niet voor je ov-kaart. Ben je het vergeten aan te vragen of wil je achteraf aanvragen? Check dan direct op de website van DUO wat je nog kunt doen.
- Wijzigen: Verandert er iets in je persoonlijke situatie? Ga je bijvoorbeeld op kamers, wissel je van studie of ga je meer bijverdienen? Wijzigingen geef je eenvoudig door via Mijn DUO. Dit is belangrijk, want als je onterecht geld ontvangt, moet je dit later met rente terugbetalen.
- Stopzetten: Als je stopt met je opleiding, moet je zelf je studiefinanciering en reisproduct stopzetten. Dit gebeurt niet vanzelf. Regel dit uiterlijk op de eerste dag van de maand waarin je er geen recht meer op hebt. Anders bouw je onnodig schuld op.
Wil je de exacte voorwaarden bekijken of direct je aanvraag starten? Dat kan via de officiële website van DUO.
Van prestatiebeurs naar gift, de kwijtschelding
Het principe van de prestatiebeurs is helder: de overheid investeert in jouw opleiding en jij zet je in om die af te maken. De basisbeurs, de aanvullende beurs en je reisproduct worden een gift als je binnen de diplomatermijn van tien jaar afstudeert. Deze termijn begint te lopen vanaf de eerste maand dat je studiefinanciering ontvangt.
Loop je studievertraging op door bijzondere omstandigheden, zoals ziekte? Dan zijn er soms mogelijkheden om de prestatiebeurs toch te behouden. Neem in zo'n geval altijd contact op met de studentendecaan van je onderwijsinstelling. De kwijtschelding gebeurt automatisch zodra DUO de informatie over je diploma binnenkrijgt. Rond je een wo-bachelor af, dan wordt de omzetting vaak pas definitief na het afronden van je master. Ga je na een wo master na hbo bachelor of wo-bachelor geen master meer doen, geef dit dan zelf door aan DUO.
Lenen, rente en het terugbetalen
Het leenstelsel mag dan verleden tijd zijn, de mogelijkheid om extra te lenen voor je collegegeld of levensonderhoud is er nog steeds. Dit deel van je studiefinanciering is altijd een lening en moet je na je studie terugbetalen.
De rente is hierbij een belangrijk punt. Jarenlang was de rente op studieschulden 0%, maar die tijd is voorbij. De rente wordt jaarlijks vastgesteld. Voor 2026 is het rentepercentage vastgesteld op 3,21%. Dit percentage wordt voor vijf jaar vastgezet vanaf het moment dat je begint met terugbetalen. Dit is iets om goed over na te denken als je overweegt te lenen. Je aflosfase start meestal twee jaar na je studie en duurt 35 jaar, waarbij de hoogte van je maandelijkse aflossing afhankelijk is van je inkomen.
Bijzondere situaties en veelgestelde vragen
Sommige situaties vragen om wat extra uitleg. Hieronder een paar veelvoorkomende vragen.
- Hoe zit het met bijverdienen?
De bijverdiengrens is een paar jaar geleden afgeschaft. Je mag dus onbeperkt bijverdienen naast je studiefinanciering. Dit heeft geen gevolgen voor de hoogte van je basis- of aanvullende beurs. Houd er wel rekening mee dat je inkomen invloed kan hebben op toeslagen, zoals zorg- en huurtoeslag.
- Heb ik recht op de beurs voor een master?
Jazeker, ook voor een master kun je de basisbeurs krijgen. Hoe lang hangt af van je traject. Een wo-master na een wo-bachelor wordt gezien als een doorlopend traject, en je recht wordt verlengd met de duur van je master.
- Kan ik de basisbeurs opsparen?
Je kunt je recht op studiefinanciering tijdelijk stopzetten, bijvoorbeeld voor een tussenjaar, en later weer inzetten. Dit heet opsparen. Je moet dit recht wel binnen de diplomatermijn van 10 jaar gebruiken.
Voor de meest actuele bedragen en om een persoonlijke berekening te maken, kun je de rekenhulp van DUO gebruiken.
Maak een slim financieel plan
Wel of niet aanvragen? De basisbeurs geeft veel studenten meer financiële lucht. Het is een waardevolle ondersteuning, maar het betekent niet dat je je geldzaken kunt negeren. Of je nu leent of niet, een goed overzicht van je inkomsten en uitgaven is altijd een goed idee. Zo kom je tijdens en na je studie niet voor verrassingen te staan en kun je je focussen op wat echt telt: je diploma halen.
Terug naar Praktisch